I. Kosova Muharebesi

I. Kosova Muharebesi

Kavala Şahin'in Bosna bozgunu. Balkanlar'da 1381-1385 harekatı sonucu haraçgüzar olan devletlerin ayaklanmasına yol açtı. Doğu Rumili'deki eski haraçgüzar beylerden Vidin Bulgar Çarı Stratsimir, Köstendil hakimi Konstantin Deyanovic, I. Murad'a sadık kaldılar. ı. Murad,Karamanoğlu'na güvenrhediğinden Emir Timurtaş'ı ve bazı sancak beyleriyle 5000 askeri Anadolu korumasına bırakarak 6. kez Rumili'ye hareket etti. Rumili'deki diğer haraç güzar hıristiyan beylere de hazır olmalarını bildirdi.Bulgar Kralı Şişman. Dobruca hakimi Dobrotic ona karşı çıktılar. Konstantin. sultanın ordusuna İhtiman ovasında katılacaktır. I. Murad için Bulgar ordusunu arkada bırakıp gitmek tehlikeliydi.1388-1389 kışında çok güvendiği Çandarlı Ali Paşa'yı Timurtaş oğlu Vahşi Bey'le beraber 30.000 askerle Bulgar Çarı ve Dobrotic üzerine gönderdi.Bulgaristan'ın süratle itaat altına alınmasının ardından Kosova'ya hareket edilmesi kararlaştırıldı. Ali Paşa'nın stratejisi, kalelerin itaatini sağlayıp bir yerde uzun zaman kalmadan Çar Şişman'ı ele geçirmek veya itaate zorlamaktı. Ali Paşa Şumnu'ya geldi ve itaat eden bu şehirde karargahını kurdu. I. Murad'ın ordusuyla Yanbolu'ya ulaştığını öğrenince onunla görüştü. Şişman,Osmanlı rivayetine göre kendi devlet büyüklerinin kararıyla sultana itaatini sunmak üzere Yanbolu'ya geldi. 1.Murad onu affedip hil'at giydirdi. Şişman. Tuna üzerinde sığındığı Silistre Kalesi'ni teslim etmeyi vaad etti; I.Murad. Ali Paşa'ya Silistre'ye gitmesini emretti. Ali Paşa,Şumnu'dan Silistre'nin teslimi için Çar'a haber gönderdi.Yemininden cayan Şişman kaleyi vermedi, Silistre'den merkezi Tırnova'ya, oradan da Niğbolu Kalesi'ne kaçtı.Ali Paşa'nın Çar'ın peşinden harekatı ve itaat altına aldığı kaleler Gazaname' de ayrıntılarıyla gösterilmiştir. Balkanlar'da yayılma politikasında Osmanlılar'ı durdurabilecek büyük güç Macaristan'dı. Ancak, yeni Macar Kralı Sigismund'un Tuna'nın diğer yakasında nüfuzunu sürdürme siyaseti onu Lazar ve Bosna kralıyla karşı karşıya getirmiş, bu durum Kosova savaşı arefesinde I. Murad'ın işine yaramıştır. Gazaname'ye göre Sırplar. I.Murad'ın planını ve askerinin durumunu öğrenmek için bir elçi gönderilmesine karar vermişler, Lazar'ın tavırlarına öfkelenen ı. Murad ordusuyla harekete geçip Kiçi Morava'nın dar dağ geçidinden Kosova ovasına inmek zorunda kalmış ve ovada Gümüşhisar (Lipljang) önünde ordugahını kurmuştur.Kosova savaşı Osmanlı kuwetlerinin kesin galibiyetiyle sonuçlandı. Başlangıçta Osmanlı sol kolu çöktü, fakat sağ koldaki Yıldırım Bayezid'in büyük gayreti sayesinde zafer kazanıldı. Gazaname'ye göre I. Murad. birkaç hasekisiyle gelip cesetler arasında dolaşırken, kendisini cesetler arasına saklamış bulunan Miloş Kobilovic tarafından hançerle yaralandı ve az sonra öldü. Iç organları çıkarıldıktan sonra şehid düştüğü yerde gömüldü;daha sonra, Yıldırım Bayezid'in tahta çıktığı sırada idam ettiği oğlu Yakub Bey'in cesediyle Bursa'ya götürülüp Çekirge'deki türbesine defnedildi. Yaralandığı ve öldüğü yere Hudavendigar Meşhedi denilen bir türbeyapıldı (Batı kaynaklarına göre  15 veya 28 Haziran1389)

Sultan I.Murad han Şehit edildikten sonra

Kosova savaşı neticesinde I. Murad'ın katli haberi istanbul'da sevinçle karşılanmıştı. Venedik ise 1389 Temmuz sonunda henüz kesin bir haber lamamaktan sızlanıyor,fakat ne olursa olsun ı. Murad'ın ölümü dolayısıyla yeni sultana (Bayezid mi. Yakub mu bilinmiyor) başsağlığı dilernekte gecikmiyordu. Kosova savaşının sonucu Paris'te de yankı buldu. 1389 Ekiminde Paris'te Philippe Mezieres, Türkler'in tam bir bozguna uğratıldığını. sultanla bir oğlunun ve ordusundan pek çok erin ölmüş olduğunu yazdı. Sırplar'ın son büyük direnişini temsil eden Kosova'daki mücadele, günümüze kadar Sırplar için bir
milli destan konusu olmuştur. 27 Sonraki Sırp kaynakları Knez Lazar'ı yüceltip Sırplar'ın zaferinden söz etmişlerdir.28 Lazar'ın halefi Lazareviç'in biyografı Konstantin Filozof ise Kosova savaşında yenilgiyi açıkça kabul eder.Gazaname'deki gibi. Sırplar'ın ilk genel saldırıda başarılı olduklarını söyler. fakat "Sultanın bir oğlu (Bayezid) kuvvetlerini topladı ve savaşı kazandı" der. I. Murad'ın ölümü, Bayezid'in savaş meydanında tahta çıkarılması. Yakub'un idamı haberi o zaman Sivas'a kadar Anadolu'da yayılmış ve I. Murad'a bağımlılığı kabul etmiş olan beyler ayaklanmıştı. Savaşa Vlatko Vukovic'i göndermiş olan Bosna Kralı I. Tvrtko savaşı kendi zaferi gibi gösterdi, 1 Ağustos'ta Trogir şehrine yolladığı yazısında sadece kendisinden bahisle Türkler'in bozgunundan söz etti; iki ay sonra Floransa'ya gönderdiği yazıda da aynı iddiada bulundu.29 Burada, "düşman saflarını yarıp kılıç ellerinde Murad'ın çadırına kadar ilerleyen on iki kahraman" dan söz edilir. Bu ifade, Kosova Savaşı'yla sonradan ortaya çıkan rivayetlerde I. Murad'ın nasıl katledildiği hakkında epik tasvirlerin kaynağıdır. Miloş savaştan önce Lazar önünde I. Murad'ı öldürmek üzere kendini fedai ilan etmiş.Gaza için altı kez Rumili'ye geçmiş olan I. Murad'ın temel politikası, Balkanlar'da egemen almaktı. Baba! şeyhleri gibi kendini Tanrı ilhamına mazhar bir veli şeklinde hisseden ı. Murad gazayı dini bir ödev gibi benimsemiş bulunuyordu. 1386'da Karaman seferini yapmak zorunda kalınca, bu duygularını "erkan~ı saltanat"ı önünde coşkuyla dile getirmiştir. 30 Anadolu seferleri ona zoraki bir görev gibi geliyordu. Tahta geçişinde Bursa kadısı Çandarlı Hayreddin kesin bir rol oynamış görünmektedir. Hayreddin'in Bizans ile çetin diplomatik savaşta etkili olduğu, sonunda Palaiologlar'ı haraçgüzar durumuna getirdiği anlaşılmaktadır. Devletin gerçek merkezi Bursa olmakla beraber I. Murad, Edirne'de yaptırdığı saray sayesinde bu şehri Rumili'de ikinci merkez haline getirmişti.Oradan kendi kumandanları Lala Şahin, Timurtaş ve Hayreddin Paşa'yı uelara gönderip fetihleri kontrol ediyordu.Özellikle, ana yollar üzerinde Anadolu'dan geniş ölçüde sürgün edilen veya kendiliğinden gelip yerleşen Yörükler sayesinde, Rumili'de Osmanlı hakimiyeti sağlam şekilde yerleşmişti. Evrenos ve Lala Şahin, Rumili'de ilk yerleşme döneminde ( 1360~ 1370) kesin rol oynamışlardı. Malkara, Gümülcine, Yenice~i Karasu, Yenice~i Vardar, Filibe şehirleri onların kurdukları külliyeler, hanlar ve zaviyelerle Osmanlı kültürünün ilk merkezleri ve dayanak noktaları olmuştur. I. Murad döneminde Rumili ikinci vatan haline gelmiş, Osmanlılar'a Anadolu'da üstünlük sağlamış,böylece Osmanlı imparatorluğunun ilk taslağı meydana çıkmıştır. "Gazi Huda.vendigar" unvanı onun, gaza ile imparatorluk
kurucusu kimliğini ifade eder. Gaza ideolojisi.kendisini örnek alan bütün Osmanlı padişahlan için Avrupa'da yayılışın simgesi olarak sürüp gidecektir.
Hıristiyan hanedanlardan kız almak, Anadolu beylerine kız vermek. izdivac ve feodal bağımlılık, I. Murad'ın başvurduğu başlıca diplomatik araçlardandı. Onun döneminde Trakya ve Doğu Balkanlar'da yerleşme sonucu Rumili timarlı sipahi askeri artmış ve kendisine Anadolu'daki rakipleri karşısında üstünlük sağlamıştı. Uelara sürülen Yörük grupları başlıca akıncı kuwetlerini oluşturuyordu.Çandarlı Hayreddin. savaş esirlerinden yeniçeri ordusunu kurdu (1363-1365 [?!). 1389 Kosova seferinde kapıkullarından söz edilir. Orhan Bey'in Türkler'den oluşturduğu Yaya kuwetleri hala ordunun önemli bir kısmını
teşkil etmekteydi.