X. asır Türk Boylarının, Orta Asya Türk Devletlerinin kuruluşunda önemli bir rolü vardır. Onların yaşadığı coğrafi saha, siyasi ve kültürel durumları, Hudûd el âlem’in dışında diğer kaynaklara da başvurularak en iyi şekilde açıklanacaktır. Konu itibari ile bu tez Ortaçağ tarihinin bazı bilinmeyen yönlerini açıklaması nedeniyle araştırmaya değer bulunmuştur. Bu çalışmam ile X. yüzyılda yaşayan Türk boyları ve komşu kavimler ile olan ilişkilerinin açıklanmasına yardımcı olacağıma inanıyorum.
Tezimin ilk bölümünde “Hudûd el- âlem” kitabının günümüze nasıl ulaştığı, bu kitabın tanıtılmasından oluşmaktadır. Tezimde izlediğim metot ise şöyle olmuştur: Minorsky’ nin “Hudūd al- ālam ( The Regions of the world) Translation and commentry” kitabı. Yine Hudûd el- âlem’in Farsça neşrinden de faydalanarak Hudûd el-âlem’in çevirisini hazırladım.Minorsky’nin kitabında 45–167 sayfaları arasındaki bölüm çevrilmiştir. Müellifimiz kitabını 372/982 yılında bitirdiğini belirtir. Eseri incelediğimiz zaman bir dünya coğrafyası kitabı yazıldığı görülür. Müellif kitabını yazma amacını önsözünde açıklamıştır. Yazar eserini kitabını 372/982 yılında başladığını, dünya üzerindeki arazileri, bu arazilerin gelişimlerini, bütün toprakları ve bu topraklarda bulunan hükümdarlıkları, halkları, halkların kültür ve değerlerini, zenginliklerini ve fakirliklerini belirtmiştir. Her bir ülkenin dağları, nehirleri, denizleri ve çölleri ile burada belirtilen ürünler hakkında bilgi verilmiştir.
Eser bir girişten sonra sırasıyla denizler, adalar, dağlar, nehirler, çöller ve Dünya ülkelerinin tanıtılması ile oluşmuştur.52 dünya ülkesi belirlemiş, bunların bilinen şehirleri ve kasabalarını açıklamaya çalışmıştır. Kitabımız bir coğrafya kitabı niteliği ile dünyayı tanıtmayı amaçladığını belirtmiştik. Fakat kitabımız, sadece yeryüzü şekilleri, ülkeler ve şehirler hakkında bilgi vermekle yetinmemiştir. Farklı coğrafyada yaşayan toplumların yaşam şekilleri de açıklanmıştır. Bu yönüyle bakıldığı zaman bir kültür- tarihi kitabı niteliğindedir.
Comments
Post a Comment